Từ những điều nhỏ bé…

Hổi còn ở trọ, mỗi lần chuyển chỗ mới, tôi thường nhìn trước ngó sau để sống. Nhìn xem hàng xóm bốn bề xung quanh tính cách thế nào, nết ăn nết ở ra sao? Người thích yên lặng, người ưa ổn ào. Người cười nói xởi lởi, lại có người gặp nhau chỉ một cái gật đầu chào cũng thấy lòng ấm áp.

Ngó người rồi ngó đường, ngó quán. Xem có con đường nào ra chợ ngắn nhất? Có quán nào đa dạng hàng hóa giá cả phải chăng? Chỗ nào sửa xe? Chỗ nào may đo quần áo? Hiệu thuốc gần nhất nằm ở đoạn nào? Để lúc cần không phải loay hoay kiếm tìm, dắt tới dắt lui khi xe hỏng. Hay tối muộn con ốm sốt hoang mang không biết còn hiệu thuốc nào mở cửa hay không?

Chợ thường là nơi đàn bà tới lui để làm ấm cho căn bếp nhà mình. Nên mỗi lần đến một nơi ở mới tôi luôn háo hức, tò mò và e dè trước chợ. Chợ cũng là nơi luôn khiến tôi cảm động bởi những điều nhỏ bé. Như chị hàng thịt lúc nào thấy tôi tay xách nách mang một đống đồ linh kỉnh, chị luôn chủ động lấy một túi nylon loại to, vạch sẵn ra bảo: “Em cho tất vào đây xách cho đỡ cực". Như bà cụ bán rau hay ngồi thu lu trên lối đi chật hẹp nhưng lòng thì rộng lượng. Gánh rau của bà chỉ lèo tèo vài thứ, vườn nhà có gì thì hái bán. Nhưng lần nào cũng dúi thêm cho khách mấy cọng hành, quả khế chua về rang tép, hoặc ít cà chua “xấu nhưng mà sạch”- cụ vừa nói vừa cười móm mém. Nên hôm nào rẽ vào chợ, tôi cũng đi qua dãy hàng rau xanh mướt để tìm đến cụ. Rau của cụ có khi già, lá sâu bọ, úa vàng. Nhưng vì mê cái tính xởi lời của mà luôn mua ở đó. Chẳng phải vì mấy cọng hành, cu nhúm rau thơm cụ dúi thêm đâu. Mà là vì thấy cụ là thấy quê, thấy bà, thấy mẹ. Thấy được cái chân chất thật thà của những người nông dân cả đời sống hiền từ như đất.

Một buổi mang cơn bực dọc từ chợ về nhà, bạn gọi bảo: “Tớ sẽ không bao giờ quay trở lại hàng rau ấy nữa”. Dù trước đó bạn là khách ruột, từng tin tưởng gọi giao rau tận nhà mà không cần ghé tận nơi chọn lựa. Có lần dính mớ rau hỏng, vài quả cà chua đã nhũn bạn cũng không tính toán vì cho rằng chuyện bán mua có lúc này lúc khác, chuyện thường mà. Ấy thế nhưng hôm đó trời mưa, trên đường đón con đi học về bạn ghé qua cửa hàng để mua ít củ gừng. Lúc dừng xe mới nhớ ví đã để trong cốp, túi áo chỉ còn vài ngàn lẻ vừa trả tiền gửi xe người ta thối lại. Vì trời mưa gió không muốn con xuống xe ướt áo nên bạn chỉ mua tạm năm ngàn lẻ tiền gừng. Cứ ngỡ ít hay nhiều chủ hàng cũng vui vẻ bán mua. Ai ngờ chị chủ khó chịu bảo “mua ít không bõ bán”.

Câu chuyện của bạn khiến tôi nhớ đến hiệu sách gần nhà. Đó là một hiệu sách nhỏ có kèm theo dịch vụ photo, in ấn. Tôi thường xuyên qua đó mua đồ dùng học tập cho con. Thấy hiệu sách tuy nhỏ nhưng đầy đủ thứ gì cũng có, tôi còn hay giới thiệu cho phụ huynh lớp các con đến đó mua. Một lần vào in tài liệu, chủ quán thấy in ít liền không vui vẻ gì bảo tôi ngồi đợi. Dù trước đó tôi cũng đã cậy nhờ “em in ít chẳng bõ công anh mở máy. Nhưng anh cứ in giúp em. Lấy bao nhiêu em xin gửi”. Vì là việc gấp nên tôi rất sốt ruột khi thấy anh chủ chẳng bận gì nhưng không mở máy in. Tôi hỏi anh có phải đợi lâu không? Anh thủng thẳng trả lời “chắc phải hai tiếng nữa”. Lao ra giữa trời nắng như đổ lửa, trong tôi trào lên thứ cảm xúc khó tả. Tôi không bao giờ rẽ vào hiệu sách ấy thêm một lần nào nữa, dù nó rất gần nhà.

Chắc chắn tôi không còn nhớ hết những ngõ ngách ngoằn ngoèo, hàng cây, quán xá mình từng đã đi qua thời còn ở trọ. Nhưng tôi sẽ luôn nhớ bà cụ ngồi co lại giữa lối đi nhỏ trong khu chợ ấy, xởi lởi với bất kỳ ai từng ghé mua hàng. Sẽ nhớ ông chủ nhà thường bật thêm một bóng đèn ngoài cổng, ánh sáng tỏa ra con ngõ nhỏ tối tăm để mọi người đi lại dễ dàng. Nhớ cả người hàng xóm gặp nhau lần nào cũng chỉ gật đầu chào, nhưng thấy tiếng trẻ nhỏ họ là gõ cửa cho hũ chanh đào ngâm để dành trong nhà từ mùa trước. Phải chăng ở đời chỉ có sự tử tế mới níu chúng ta lại với nhau và chúng bắt đầu từ những điều bé nhỏ...

Theo Vũ Thị Huyền Trang - Báo Kinh tế Sài Gòn